جایگاه و چشم انداز آینده پیروان اهل بیت (ع) در كویت

امروز منطقه خلیج فارس از اهمیت و حساسیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و بحران‌های پی در پی در منطقه و وجود ذخائر عظیم نفت و گاز در خلیج فارس نشان از اهمیت و ارزش استراتژیک این منطقه در طول تاریخ دارد.

از این رو این امر رسالت خطیری را به دوش همه کشورهای هم جوار قرار می‌دهد تا با درک عمیق از مصالح و منافع دراز مدت تمامی کشورهای منطقه و با احترام متقابل به ارزش‌ها و اعتقادات یکدیگر با اشتراکات فراوانی که وجود دارد در یک نظام دست جمعی از امنیت و ثبات در منطقه پاسداری کنند و از حضور نیروهای بیگانه وارداتی برای تامین امنیت که همواره وجودشان مستم ایجاد بحران بوده است، جلوگیری کنند.

ایران که از دیرباز به علل و انگیزه‌های متعدد به عنوان یک کشور قدرتمند و تاثیرگذار در منطقه مورد عنایت خاص نیروها و قدرتهای بزرگ بوده و بیش از پیش نگاهها را به سوی خود جلب کرده از یک موقعیت خاص و ویژه‌ای برخوردار است زیرا که از فرصت مناسب برای تصمیم گیری و تصمیم سازی ی در تحولات جهانی و منطقه‌ای بهره‌مند گشته است و شرایط زمانی و مکانی که در آن بسر می‌بریم بخصوص پس از امضای برجام یکی از حساس‌ترین موقعیت‌ها را برای کشورمان در طول تاریخ به وجود آورده است.

کویت یکی از همسایگان مهم ایران می‌باشد که می‌تواند به عنوان دروازه ایران برای ورود به جهان عرب ایفای نقش کند.
حضور هزاران شیعه کویتی و عرب طرفدار نظام مقدس جمهوری اسلامی یک سرمایه گرانبها برای تقویت پیوندهای مردمی و فرهنگی دو کشور همسایه و مسلمان به شمار می‌آید.

آنچه در این پژوهش بیان می‌شود گزارشی از وضعیت پیروان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در کویت و چشم انداز آینده آن می‌باشد.
- کویت در گذر زمان

نام کویت اسم مصغر کلمه کوت و به معنای قلعه کوچک است. واژه کوت به شهری که در اطراف آن دژی وجود دارد، مانند کوت الشیخ و کوت العماره در عراق اطلاق می‌شود. کویت در دوره عباسیان کاظمه» نامیده می‌شد که از نیمه نخست قرن هیجدهم به این نام در نوشته‌ها آمده است ولی دریانوردان و جهانگردان پرتغالی، هلندی و انگلیسی آن را 'قرین' نیز می‌خوانده‌اند. این کشور در حقیقت بخشی از صحرای شبه جزیره عربستان با وضعیت جغرافیایی خاص خود می‌باشد.
این شیخ نشین در سال 1340استقلال خود از تحت الحمایگی انگلستان اعلام و به عنوان کشوری مستقل در سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شد.
ایران از نخستین کشورهایی بود که استقلال این کشور را به رسمیت شناخت.

مهاجرین اولیه
از اوایل قرن هجدهم میلادی به تدریج تعدادی از خانواده قبیله معروف به عنزه» از صحرای نجد و افرادی نیز از قبایل سواحل جنوبی ایران و عراق بدین منطقه روی آورده و در آن سکنی گزیدند. خانواده‌های مهم الصباح، الخلیفه، الجلاهمه و المعاوده که اکثر شهروندان فعلی کویت از نسل آنها می‌باشند، از جمله این مهاجران بوده‌اند.
علاوه بر این، طیف وسیعی از شیعیان ایرانی الاصل معروف به عجم کویت»، سعودی الاصل معروف به حساوی»، بحرینی معروف به بحارنه» و شماری از ایرانیان اهل سنت شامل خانواده‌های العوضی و الکندری، و بدویان صحرانشین از عربستان به تدریج به کویت مهاجرت نموده و با بومیان آمیخته و ساکن این منطقه شده‌اند.
با مهاجرت این قبایل و خانواده‌ها و انتقال تجارت به کویت، این سرزمین از یک روستای کوچک برای ماهیگیران به یک شهر پر جنب و جوش و بندرگاه تجارتی و ایستگاه تردد میان شرق و غرب تحول یافت. با گسترش رفت و آمدها توسعه گرفت تا اینکه پس از اکتشاف و استخراج نفت و درآمد حاصل از فروش آن تحول بزرگی در زندگی مردم ان پدیدار شد. در پی این تحول و به دلیل نیاز به نیروی کار انسانی، مهاجرت بیشتری به این سرزمین صورت گرفت و نوسازی و آبادانی در کویت آغاز گردید و به تدریج این کشور چهره جدید و پیشرفته‌ای بخود گرفت.

- مهاجرین جدید
با توجه با اینکه حدود دو سوم یعنی سه میلیون نفر از جمعیت چهار میلیون نفری کشور کویت را اتباع بیگانه مقیم تشکیل می‌دهند، روشن است که این کشور از جمله کشورهای مهاجر پذیر می‌باشد که این قشر از جامعه نقش بسزائی در تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایفا می‌کنند.
علت اصلی مهاجرت اتباع دیگر کشورها به کویت تنها اشتغال و بدست آوردن فرصتهای شغلی و درآمد در این کشور است و هیچگونه جاذبه دیگری برای جذب مهاجرین در این کشور مشاهده نمی‌شود. این کشور فاقد جاذبه‌های گردشگری و مناطق طبیعی بوده و بجز در برخی شرایط از جمله تحولات ی و امنیتی در منطقه که کویت به دروازه‌ای برای عبور خارجی‌ها و یا گردشگران به کشورهای همسایه تبدیل می‌شود؛ از این کشور به عنوان یک گذر گاه یا محل زندگی استفاده نمی‌شود. همچنین به دلیل مساحت بسیار کم کویت مهاجرتهای بومی و تغییرات ساختار جمعیتی در داخل کشور نزدیک به صفر است.
- مسئله بدون ها
بدونها» یا اعراب بدون تابعیت به کسانی اطلاق می‌شود که دارای هیچگونه تابعیتی نبوده اما بعضاً ملیت اصلی آنها نزد مقامات کویتی مشخص می‌باشد هر چند که مدرک و سندی دال بر ملیت خود ندارند. پدیده بدون که از جمله موضوعات نادر در مسائل داخلی کشورها می‌توان بشمار آورد، در کویت به عنوان یک مشکل اجتماعی مطرح شده است.

- ساختار اجتماعی مردم کویت
بافت و ساختار اجتماعی و عشایری جامعه کویت به دو بخش اهل تسنن و تشیع تقسیم می‌شود.

-- عشایر اهل تسنن
اهل تسنن به دو بخش شهرنشین (حضر) و بادیه نشین (بدو) تقسیم می‌شوند.
شاخص‌ترین خانواده‌های سنی شهرنشین کویت عبارتند از: الکندری، العوضی، الفودری، الانصاری، القروی، النجدی، اباری و غیره.
معروفترین خانواده‌های بادیه نشین (بدوی) عبارتند از: العنزی، الشمری، الرشیدی، المطیری، العازمی، الظفیری، الدوسری، العجمی، العتیبی، السبیعی و غیره.
- عشایر شیعه پیروان اهل بیت(ع)
بافت شیعیان کویت نیز به دو بخش ایرانی تبار معروف به (عجم) و عرب تقسیم می‌شود.
بخش عجم و ایرانی تبار نیز به دو شاخه فارس و بلوچ (بلوش) قابل تفکیک است.
بخش عرب به سه قسمت 1-حساوی 2- بحرانی 3- شمالی تجزیه می‌شود.
- شیعیان ایرانی تبار
معروفترین خانواده‌های شیعه ایرانی تبار و عجم فارس مقیم کویت عبارتند از:
بهبهانی، قراشی، اشکنانی، دشتی، بوشهری، کازرونی، بلوشی، بیرمی، تراکمه، عندلیب، صراف، ابوالحسن، بوعباس، طبطبائی (غیر از طبطبائی اهل تسنن)، ماتقی، مقدس، ماجکی، نقی، ابوالبنات، العریان، فیروز، نصیر، بوفتین، الوزان، جمال، معرفی و غیره.
از خانواده‌های شیعیان ایرانی تبار عرب (از خوزستان) می‌توان به این خانواده‌ها اشاره کرد: المحمید، التیلجی، الباوی، الکعبی، دهراب، سهر، صنقور، التمیمی، النصار و ابوالملح.
و از خانواده‌های مهاجر از استان بوشهر می‌توان خانواده‌های بوشهری، قبازرد، حیات، صرخوه، یوسفی و کاظمی را نام برد.
از عشایر منطقه لامرد و اشکنان می‌توان نیز به خانواده‌های زیر اشاره کرد: لاری، مقصید، بن نخی، اسیری، حاجیه، کرم، شمساه، بهزاد، آتش، عاشور، بولند، کاکولی، کمال و مندنی.